Nöronal Seroid Lipofuskinozis Nedir?

Nöronal Seroid Lipofuskinozis (NCL), benzer şikâyet ve bulgulara neden olan birkaç farklı genetik (ırsi) alt tipi olan nadir görülen nörodejeneratif hastalıklardır (Nörodejeneratif hastalık beyin ve sinir sisteminde ilerleyici bozulmaya neden olan hastalıklardır). Hastalığın farklı tiplerinin başlangıç zamanı ve ilerlemesi, genetik mutasyonun (bozukluğun) türüne ve diğer faktörlere bağlıdır. Bu bozuklukların hepsi sinir sistemini etkiler ve genellikle görme kaybı, epilepsi ve hareket ve bilişsel (zihinsel) yeteneklerde gerilemeye neden olur.

NCL’ye ne sebep olur?

Bugüne kadar, her biri farklı genetik mutasyonlara (bozukluk) bağlı olarak ortaya çıkan hastalığın 13 farklı tipi tanımlanmıştır. Her tipi, bozukluğa neden olan gen tarafından sınıflandırılır. NCL hastalığına neden olan ve bozukluk bulunan gene CLN denir ve her alt tipi için farklı bir sayı verilir. (NCL tip 1, NCL tip 2 NCL tip 3…)

Gen ve kromozom nedir? Genetik hastalık ne demektir?

En basit haliyle kromozomları kitapçıklara, genleri ise o kitapçıklar içindeki yazılı bilgilere benzetebiliriz. Bu kitapçıklar (kromozomlar) vücudumuzdaki hücreler içinde 46 adet olarak bulunur. Çocuk anne karnında ilk oluşmaya başladığında bu kromozomların yarısını anneden diğer yarısını babadan alır. Bu kitapçıklar (kromozomlar) içinde yazılı binlerce bilgi (genler) bulunur. Çocuğun oluşum aşamasından başlayarak tüm hayatı boyunca vücudundaki tüm işlemler bu kitapçıklardaki bilgiler ışığında düzenlenir. Organların oluşumu, hepsinin yerli yerince yerleşmesi, büyüme, gelişme, saç rengi, yüzünün şekli, boyunun ne kadar uzayacağı gibi tüm işlemler bu kitapçıkta (kromozom) bulunan yazılı bilgiler (genler) aracılığıyla yönetilir ve düzenlenir. Bu kromozomlar bir kişide bazen eksik ya da fazla olabilir. Bazen kromozom içinde yazılı olan bilgileri taşıyan genlerde harf hatası, kelime eksiği olabilir (mutasyon). Bazen bir sayfanın tamamı kopmuş olabilir. Bazen aynı sayfa ya da kelimeler yanlışlıkla iki defa yazılmış olabilir. Bu nedenlerle bu kromozomların ve genlerin vücudumuzda yönettikleri yukarıda sayılan işlemler yanlış ya da eksik yönetilebilir. Kısacası genetik hastalıklarda vücudumuza yanlış ya da eksik sinyaller gönderilir. Böylece, bir veya birden çok organ olması gerektiği gibi gelişemeyebilir. Eksiklik olabilir. Veya bu organların vücudumuzda yaptığı görevlerde eksiklik ya da yanlışlık olabilir. Böylece çeşitli organlarda hastalıklar ortaya çıkar. Bu tür hastalıklara genetik hastalık denmektedir.

NCL hastalıkları ırsi olarak nasıl aktarılır?

Hücrelerimizde toplam 46 adet kromozom (kitapçık) bulunmaktadır. Kromozomlar içinde yazılı olan genlerimizin büyük çoğunluğu çift kopyadır. Hastalıkla ilişkili olan genin tek bir kopyasının bozukluğunda hastalık ortaya çıkıyorsa bu duruma baskın kalıtım (dominant) denir. Hastalığın ortaya çıkması için her iki gen kopyasının bozukluğunun görüldüğü duruma çekinik kalıtım (resesif) denilmektedir.

Baskın kalıtımla aktarılan gen bozukluklarından kaynaklanan hastalıklarda, hastalığın belirtileri ve şiddeti aynı ailedeki bireyler arasında ve kuşaklar arasında farklılık gösterebilmektedir. Hastalığın bir sonraki kuşağa geçiş riski %50’dir. Bu tür hastalığı olanlarda anne ya da babadan biri genetik bozukluk taşıyıcısı olabilir. Hastalık bu durumda anne ya da babadan hangisi hasta ise ondan aktarılmış demektir. Bazen bu bozukluk anne ya da babada bulunmaz. Çocuk anne ve babadan sağlıklı kromozom ve genleri almıştır. Ancak çocuğun oluşumu sırasında genlerde bozukluk gelişmiştir. Bu durumda hasta kişilerin çocuklarına hastalığı aktarma ihtimali cinsiyet farkı gözetmeksizin %50’dir.

Çekinik kalıtım denen durumda ise hasta olan çocuğun her iki ebeveyni genellikle taşıyıcıdır. Ailenin bir sonraki gebeliklerinde çocuklarının hasta olma ihtimali cinsiyet ayrımı gözetmeksizin %25’tir.  Ülkemizde akraba evliliği yapanların oranı %20 civarındadır. Hatta bazı bölgelerde bu oran %40’a kadar yükselmektedir. Akraba evliliğinin nadir olduğu ülkelerde çekinik geçiş gösteren hastalıklar tüm doğuştan olan hastalıkların %4’ünü oluştururken, bu oran akraba evliliğinin yaygın olduğu ülkelerde önemli bir artış göstermektedir. Akraba evliliği oranının yüksek olduğu ülkemizde, bu hastalıkların görülme sıklığının yüksek olduğu bilinmelidir.

NCL’nin çoğu alt tipi çekinik kalıtım (otozomal resesif) olarak aktarılır. Otozomal resesif bir bozukluk, genin her iki kopyasının da bozuk olduğu (her ebeveynden bir tane) ve düzgün çalışmadığı anlamına gelir. Bu nedenle hastalık, biyolojik ebeveynleri hastalığın anormal genini (taşıyıcı birey) taşıyan, ancak fiziksel olarak bundan etkilenmeyen bir bireyde ortaya çıkar. Bir birey anormal gen kopyaları çifti ile doğmuşsa, hastalık ortaya çıkacaktır

Anne ve/veya babada NCL hastalığı için taşıyıcılık varsa bir çocukta NCL olma ihtimali nedir?

Her ikisi de ilgili NCL geninde otozomal resesif (çekinik kalıtım)mutasyon (bozukluk) taşıyan ebeveynlerden doğan bir çocuğun, hasta olma olasılığı % 25’tir (4’te 1). Bir anormal geni alma, taşıyıcı olma ihtimali % 50 (2’de 1) olacaktır. Çocuğun iki normal genle doğması ve bu nedenle etkilenmemesi (taşıyıcı değil) olasılığı % 25 (4’te 1) vardır.

Herhangi bir hamilelikte, bir çocuğun ebeveynlerinden bir veya her iki geni miras alma olasılığı her seferinde aynıdır.

NCL hastalığının belirtileri nelerdir ve hastalık nasıl ilerler?

Her NCL alt tipinde farklılıklar vardır. Bununla birlikte, hastaların çoğunda bazı benzer belirtiler ortaya çıkar.  Giderek artan ve körlükle sonuçlanan görme bozukluğu, kontrol edilmesi zor olan sık nöbetlerle seyreden epilepsi; kollar, bacaklar ve gövdede miyokloniler (hızlı istemsiz kas atımı), uyku zorlukları, konuşma, dil ve yutma becerilerinin azalması ve ince ve kaba hareket becerilerinin bozulması bu hastalıkta ortaya çıkabilecek belirti ve bulgulardır. Nihayetinde çocuk veya genç, tüm ihtiyaçları için ailelere ve bakıcılara bağımlı hale gelecektir. Ölüm kaçınılmazdır ve hastalığın başlangıç yaşına ve alt tipine bağlı olarak, erken çocukluk ve genç yetişkinlik arasında herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir.

Nasıl teşhis edilir?

NCL tipine göre hastalığın belirtileri çocukluk döneminin herhangi bir çağında başlayabileceğinden, ataksi (dengesiz yürüme), konuşma bozuklukları, zihinsel gerileme, epilepsi ve açıklanamayan nöbetleri olan çocuklarda bu hastalık olabileceği düşünülebilir. Hastalık, genellikle genetik testlerle kesin şekilde teşhis edilir. Beyin manyetik rezonans görüntüleme (EMAR) taramaları ve elektroensefalogramlar (EEG’ler) NCL hastalığı olan çocuklarda genellikle anormaldir, ancak tanı için kullanılacak kadar kesin değildir.

Herhangi bir tedavisi var mı?

Hastalığın herhangi bir tipi için kesin bir tedavi yoktur ve bu nedenle çocuklar ve aileleri için yaşam kalitesini iyileştirmek için belirtilere dayalı yönetim ve tedavi esastır.

Serliponaz alfa tedavisi, NCL tip 2’de hastalığın ilerlemesini geciktirmek için yararlı bulunmuştur ve NCL 2 bölümünün altında daha fazla ayrıntı bulunmaktadır.

Hangi araştırmalar yapılıyor?

Hastalığın ilerlemesini yavaşlatıcı ve iyileştirici tedaviler üzerine araştırmalar devam etmektedir ve her biri aşağıdaki hastalık bölümünün ilgili alt tipinde bulunabilir.

Genetik danışma

Bir çocuğun veya gencin bir NCL hastalığı tipi olduğunu öğrendikten sonra, bazı ailelerin etkilenebilecek ancak herhangi bir belirti göstermeyen taşıyıcı kardeşleri olabilir. Kardeşlerin hastalığın taşıyıcıları olması ve bunun ileriki yaşlarında aile seçimlerini nasıl etkileyebileceğini öğrenmek mümkün olabilir.

Sadece bir ebeveyn bozuk genin taşıyıcısı olduğunda ve diğeri etkilenmediğinde, herhangi bir çocuğun bir taşıyıcı olma olasılığı % 50’dir (2’de 1).

Ebeveynler ek çocuk sahibi olmayı düşünüyorlarsa, genetik uzmanı tavsiyesine ve desteğine erişebilirler. Prenatal test, gelecekteki herhangi bir gebeliğin erken aşamalarında mümkün olabilir

NCL Tipleri

NCL1 hastalığı

NCL1 hastalığı otozomal resesif (çekinik kalıtım) geçişli bir hastalıktır. Her iki kromozomda NCL1 geninde mutasyonlar (bozukluk) taşır ve ebeveynler taşıyıcıdır. NCL1 geni, Palmitoyl protein tiyoesteraz 1 veya PPT1 adı verilen lizozomal bir enzimin üretiminden sorumludur. PPT1 eksikliği, nöronlarda ve diğer hücrelerde proteinlerin ve lipitlerin fazla depolanmasına yol açar ve hücrelerin işlevinin bozulmasına neden olur.

Nasıl teşhis edilir?

Tanı genellikle kan örnekleri üzerinde yapılan enzim (PPT1) ve genetik (CLN1) testleri ile konur.

Klasik NCL1 hastalığında hangi belirtiler görülür?

İnfantil (bebeklik) başlangıçlı tip

Çocuk yaşamın ilk birkaç ayında sağlıklıdır. İlk yılın sonunda, gelişimsel ilerleme yavaşlamaya başlar. Bebekler gün içinde daha huzursuz hale gelebilir. Genellikle yürüme, ayakta durma ve konuşma gibi gelişimsel beceriler gerilemeye başlar.

Çocuklar giderek daha bağımlı hale gelirler. İki yaşına gelindiğinde, çocukların çoğunda epilepsi nöbetleri ve zihinsel işlevlerde gerileme belirginleşir. Görme yetisi bozulur. Yaklaşık üç yaşındayken, çocuklar tamamen bağımlıdır, oyun oynayamaz, kendileri beslenemez, bağımsız olarak oturamaz veya iletişim kuramazlar.  Besleme tüpüne ihtiyaçları olabilir. Bazı çocuklar sık sık akciğer enfeksiyonları geçirir. Etkilenen çocukların çoğu erken ve orta çocukluk döneminde kaybedilir.

Çocukluk dönemi başlangıçlı tip

NCL1 bozukluğu olan bazı çocuklarda, bulgular bebeklikten sonra (5 veya 6 yaş civarında) ortaya çıkar ve daha yavaş ilerler. Etkilenen çocuklar gençlik yıllarına kadar yaşayabilirler. Bazı çocuklarda ergenliğe kadar belirti görülmeyebilir ve yetişkinliğe kadar yaşayabilir.

Deneysel çalışmalar

PPT1 eksikliği olan NCL1 hastalarında insan kök hücre tedavisinin güvenliği ve etkinliği üzerine bir çalışma tamamlandı. PPT1 enzimi eksik olan farelerde, insan kök hücrelerinin beyinde bu enzimin miktarını arttırdığı, anormal depolama materyali miktarını azalttığı ve bazı nöronların ölümünü önlediği gösterilmiştir. Çalışma, insan denemelerinde etkinlik gösteremedi. ClinicalTrials.gov tanımlayıcısı: NCT00337636

• Ağızdan verilen sisteamin bitartrat ve N-asetilsistein ilaçları, NCL1 hastalarında fazla depolanan maddelerin tamamen kaybolmasına neden oldu. Hastalar ve doktorlar, 9 hastanın yedisinde daha az sinirlilik ve daha iyi uyanıklık hali olduğunu bildirmişlerdir. Bununla birlikte, çocukların hiçbiri yeni gelişimsel beceriler kazanmadı ve görme fonksiyonları giderek azaldı. ClinicalTrials.gov tanımlayıcısı: NCT00028262

 

NCL2 hastalığı

Nedeni nedir?

NCL2 hastalığı otozomal resesif (çekinik kalıtım) geçişli bir hastalıktır. NCL2 normalde tripeptidil peptidaz1 veya TPP1 adı verilen lizozomal bir enzimin üretimini yönetir. TPP1 eksikliği, nöronlarda ve diğer hücrelerde proteinlerin ve lipitlerin fazla depolanmasına ve hücresel işlevlerin bozulmasına neden olur.

Nasıl teşhis edilir?

Tanı genellikle kan örnekleri üzerinde yapılan enzim (TPP1) ve genetik (CLN2) testleri ile konur.

Hastalık nasıl ilerler?

Çocuklar yaşamın ilk birkaç yılında sağlıklıdır. İkinci yılın sonunda, yeni beceriler edinme azalmaya başlar. Hastalığın ilk belirtisi genellikle nöbetlerdir. Nöbetler ani düşmeler, boş bakma veya tüm vücutta ciddi kasılmalar ve bilinç kaybı şeklinde olabilir. Nöbetler bir süreliğine ilaçlarla azaltılabilir, ancak genellikle tekrarlar ve kontrol edilmesi zorlaşır. Çocuklar sık sık düşme ile yürüyüşlerinde dengesiz hale gelir ve yavaş yavaş yürüme, oynama ve konuşma yetenekleri kaybolur. Çocuklar giderek daha bağımlı hale geliyor. Uyumakta zorluk çekebilir ve sinirli hale gelebilirler. Görme yavaş yavaş kaybolur. Altı yaşına gelindiğinde, çoğu günlük bakımları için tamamen ailelere bağımlı olacaktır. Bir besleme tüpüne ihtiyaçları olabilir. Bazı çocuklarda sıklıkla akciğer enfeksiyonları olabilir. Genellikle 6 ila 12 yaşları arasında (bazen daha sonra) kaybedilirler.

Geç başlangıçlı NCL2 hastalığı

NCL2 hastalığı olan bazı çocuklarda, belirti ve bulgular geç çocukluk döneminde başlar (6 veya 7 yaş civarında) ve hastalığın ilerlemesi daha yavaştır. Bu tip NCL2 hastalığında, yürüme dengesinin kaybı (ataksi) ilk belirti olabilir. Etkilenen çocuklar gençlik yıllarına kadar yaşayabilirler.

Bu tip NCL2 hastalarında nöbet veya görme kaybı gelişmez. Atipik NCL2’nin bu örneği SCAR7 veya spinoserebellar ataksi otozomal resesif (çekinik kalıtım) 7 olarak adlandırılır.

NCL2 hastalığında tedavi

NCL2’nin şu anda FDA onaylı bir tedavisi bulunmaktadır. Enzim replasman tedavisi Brineura® (seriponaz alfa), BioMarin tarafından üretildi ve onaylandı. 3 yaş ve üzeri çocukluk çağı NCL2 hastalığı hastalarında yürüme yeteneği kaybını yavaşlatmak için onaylanmıştır. ABD’deki çeşitli hastanelerde ticari olarak temin edilebilir. Bu tedavi hakkında daha fazla bilgi için https://www.brineura.com ziyaret edin. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından henüz ruhsatlandırılmamıştır.

NCL2 hastalığına yönelik hem genetik tedaviler hem de başka ilaç tedavileri için devam eden çabalar vardır. Daha ileri tedaviler ve NCL hastalıklarının her türlü tedavisi için bilimsel araştırmalar devam etmektedir.

NCL3 hastalığı

Nedeni nedir?

CLN3 adı verilen genin mutasyonları (bozukluk), otozomal resesif (çekinik kalıtım) geçişli bir hastalık olarak ırsi olan NCL3 hastalığına yol açar. Bu gen bir transmembran proteinini kodlar. Sinir hücreleri işlevini yerine getiremez ve belirtiler gelişir.

Nasıl teşhis edilir?

Hastalık genellikle kan örnekleri üzerinde yapılan genetik (CLN3) testlerle teşhis edilir.

Hastalık nasıl ilerler?

Hastalığın ilk belirtisi genellikle 4 ila 7 yaş arasında kademeli bir görme kaybıdır. Görme 6 ila 12 ay içinde hızla azalır. NCL3 hastalığı olan çocuklar bir süreliğine renk farkındalıklarını korurlar. İlkokulun sonunda, bu çocuklarda odaklanma, kısa süreli hafıza ve öğrenme ile ilgili zorluklar ortaya çıkar. Epileptik nöbetlerin ortalama başlangıç yaşı 10’dur. İlk nöbetler genellikle tüm vücutta ciddi kasılmalar ve bilinç kaybı şeklinde olan nöbetlerdir. Nöbetler birkaç ay veya yıl boyunca ilaçlarla tedavi edilebilir, ancak tekrarlar ve sonunda kontrol edilmesi zorlaşır.

Ergenlik yıllarında NCL3 hastalığı olan çocuklar dengesiz bir şekilde yürürler. Konuşma bozulmaya başlar ve yavaş yavaş anlaşılması zorlaşır. Gençler giderek daha bağımlı hale gelirler. Hastalığın ilerlemesi aynı aileden çocuklar için bile oldukça değişkendir. Hastalık, birkaç ay süren stabilite ve bozulma dönemleri ile ilerler ve bunlar araya giren başka hastalıklar (ateşli hastalıklar, grip, ishal) tarafından tetiklenir. Genellikle 15 ila 35 yaşları arasında kaybedilirler.

NCL3’teki Klinik Çalışmalar

CLN3’lü Çocuklar için Gen Terapisi ve diğer bazı ilaç tedavisi denemeleri devam etmektedir. ClinicalTrials.gov

NCL4

Bu yetişkin başlangıçlı NCL bozukluğu beş türde tanımlanmıştır. Belirtiler genellikle kırklı yaşlarda nöbetler, zihinsel işlevlerde gerileme, hareket bozuklukları ve dengesiz yürüyüş ile başlar.

 

NCL5

Nedeni nedir?

Bu hastalığa CLN5 adı verilen bir gendeki bozukluklar neden olur.

Nasıl teşhis edilir?

Tanıya genellikle genetik testlerle ulaşılır. Test için hücrelerden DNA elde etmek için bir kan veya tükürük örneği alınır.

Hastalık nasıl ilerler?

Çocuklar yaşamın ilk birkaç yılında sorunsuzdur. Sonraki dönemde becerilerini kaybetmeye başlarlar. Nöbetler ve miyoklonik sıçramalar genellikle 6 ila 13 yaşları arasında görülür. Görme yeteneği bozulur ve sonunda tamamen kaybolur. Çocuklarda öğrenme güçlüğü ve konsantrasyon ve hafıza ile ilgili zorluklar görülür. NCL5 hastalığı olan çocukların çoğu geç çocukluk veya gençlik yıllarına kadar yaşar.

NCL6

Nedeni nedir?

CLN6 gen mutasyonları (bozukluk) NCL6 hastalığına neden olur.

Nasıl teşhis edilir?

Tanı genellikle kan örnekleri üzerinde yapılan genetik testlerle konur.

Hastalık nasıl ilerler?

NCL6’nın başlangıç belirtileri tipik olarak yaşamın ilk birkaç yılından sonra başlar. Gelişimsel gecikme, davranış değişiklikleri ve nöbetler çoğunlukla hastalığın belirtileridir. Çocuklar sonunda yürüme, oynama ve konuşma becerilerini kaybederler. Miyoklonik sıçramalar, uyku problemleri ve görme kaybı gelişir. CNL6’lı çocukların çoğu geç çocukluk döneminde veya erken gençlik yıllarında kaybedilir.

NCL 7

Nedeni nedir?

Bu hastalığa MFSD8 proteinini üreten CLN7 genindeki mutasyonlar (bozukluk) neden olur.

Nasıl teşhis edilir?

Tanı genellikle kan örnekleri üzerinde yapılan genetik testlerle konur. Test için hücrelerden DNA çıkarmak için bir kan veya tükürük örneği alınır.

Hastalık nasıl ilerler?

NCL 7 hastalığı, Geç İnfantil (bebeklik) dönemi başlangıçlı

Bulguların başlangıcı genellikle 2-7 yaş arasındadır. İlk belirtiler tipik olarak hırçın davranış ve gelişimsel gerileme ile birlikte olan epilepsidir. Hastalık yürüme bozukluğu ve körlük ile hızla ilerler. Ölüm genellikle geç çocukluk döneminde ortaya çıkar, ancak bazı hastalar yirmili yaşlara kadar hayatta kalırlar.

NCL 8

Nedeni nedir?

CLN 8 adı verilen bir genin mutasyonları (bozukluk), otozomal resesif (çekinik kalıtım) geçişli NCL8 hastalığına yol açar.

Nasıl teşhis edilir?

Hastalık genellikle kan örnekleri üzerinde yapılan genetik (CLN8) testlerle teşhis edilir.

Hastalık nasıl ilerler?

Belirtiler genellikle nöbetlerle birlikte 5 ila 10 yaşları arasında başlar. Bilişsel (zihinsel) gerileme, nöbetlerin başlamasından 2 ila 5 yıl sonra ortaya çıkar. Sinirlilik, huzursuzluk gibi davranış bozuklukları ortaya çıkabilir. Nöbet sayısı ergenlikten sonra azalır ve ikinci-üçüncü on yılda nispeten nadir görülür. 30 yaşından sonra hastalar denge güçlüğü çeker ve geniş tabanlı küçük adımlarla yavaş olarak yürürler. Bazı hastalarda konuşma bozulabilir. Bazı durumlarda, görme keskinliği azalır. Hastalığın kronik seyri vardır ve altıncı veya yedinci on yıla kadar sağ kalım bildirilmiştir.

NCL 8 hastalığı, Geç İnfantil (bebeklik) dönemi başlangıçlı

NCL 8 hastalığı tipik bir geç bebeklik tipi NCL olarak ortaya çıkabilir ve daha erken başlangıçlı ve daha hızlı ilerleyen bir hastalık seyri gösterir. Belirtiler genellikle 2 ila 7 yaş arasında gelişimsel gecikme (hareket ve dil) ve daha sonra miyoklonik sıçrama nöbetleri ve yürüme bozukluğu ile başlar. Sık sık davranış sorunları vardır. On yaşına gelindiğinde, çocukların çoğu tekerlekli sandalyeye bağımlı hale gelir. Bilişsel (zihinsel)  gerileme ve görme bozukluğu genellikle görülür. Bu hastalığa sahip çocukların yaşam süresi henüz bilinmemektedir. Bilinen en yaşlı hastalar şimdi onlu yaşlarındadır ve genel sağlıkları iyidir.

NCL 10

Konjenital, yenidoğan ve geç infantil

Nedeni nedir?

Bu çok nadir görülen bir NCL şeklidir ve sadece az sayıda vaka bildirilmiştir. Bu hastalığa otozomal resesif (çekinik kalıtım) olarak geçen CLN10 genindeki mutasyonlar (bozukluk) neden olur. CLN10 normalde kathepsin D adı verilen lizozomal bir enzimin üretimini yönlendirir. Hiçbir enzim üretilmezse, belirtiler yaşamın çok erken dönemlerinde, hatta doğumdan önce başlar. Enzim kısmi çalışıyorsa, belirtiler daha sonra gelişir ve hastalığın ilerlemesi daha yavaştır.

Nasıl teşhis edilir?

Tanı genellikle kan örnekleri üzerinde yapılan enzim (kathepsin D) ve genetik (CLN10) testlerle konur.

Hastalık nasıl ilerler?

NCL10 hastalığı, doğuştan olan tipi

Nöbetler doğumdan önce ortaya çıkar. Yenidoğan döneminde bebeklerde dirençli nöbetler görülür. Bebekler yaşamın ilk haftalarında kaybedilir.

NCL10 hastalığı, geç infantil (bebeklik) tipi

CLN10’da mutasyonları (bozukluk) olan bazı çocuklarda belirtilerin başlangıcı daha geçtir ve hastalık daha yavaş ilerler. Çocuklar dengesiz yürür ve nöbetler ve görme bozukluğu ortya çıkar. Daha sonra becerilerini kaybederler.

NCL11

Otozomal resesif (çekinik kalıtım) geç başlangıçlı tipli iki kardeşte gösterilmiştir. NCL11 hastalığının belirtileri arasında göz sinirinde erime, nöbetler, miyoklonus ve dengesiz yürüyüş bulunur.

NCL 12

NCL12 hastalığının başlangıç yaşı erken ergenlik dönemindedir.  Spinoserebellar ataksi (dengesiz yürüme), yutma ve konuşma bozuklukları ve hareket bozuklukları ve zihinsel bozulma hızla ilerleyen belirtiler arasında bulunur.

 

NCL13

Yetişkin başlangıçlı NCL’nin nadir tanımlanmış bir tipidir.  Titreme, yürüme anormallikleri, bulanık konuşma, depresyon ve bilişsel gerileme görülebilen belirtilerdir. Nöbetler olabilir.

NCL14

Bugüne kadar 10’dan fazla hasta tanımlanmıştır. KCTD7 genindeki mutasyonlar (bozukluk), NCL’nin bebeklik dönemi görülen bir tipi ve şiddetli epilepsi ile ilişkilidir. Bu hastaların gelişimi 18 aylık olana kadar normalken, sonrasında hareketlerde ve konuşmada gerileme izlenmiştir.